Het is waar, want het stond in de gazet:

’t Is weer crisis in ’t onderwijs. Zowat de enige staatsbevoegdheid waar het alle hens aan dek is als blijkt dat het niet zo denderend loopt. Iets waar menig treinkiezende pendelaar immens jaloers op kan zijn.

Nu, ja, men spreekt altijd over “het onderwijs” of “de scholen”. In een zeldzaam geval komt de moderne onbekende soldaat “de leraar” ook nog wel eens voorbij. Dat het gaat over leerlingen, of laat ze ons in het meervoud “de toekomst” noemen, dat is blijkbaar allemaal maar bijzaak.

Wat ik het allerfrappanst blijf vinden is niet het dalende niveau, zelfs vroeger was het vroeger beter, maar dat zo’n crisis in het onderwijs niet de juiste mensen lijkt te appeleren. Want volgens mij is er dringend én veel nood aan mensen die vooraan stonden toen het probleemoplossend denken werd uitgedeeld, naar mensen die de nodige creativiteit aan de dag kunnen leggen om nieuwe manieren en methodes uit de grond te stampen, naar mensen wiens ego groot genoeg is om dat varkentje eens te gaan wassen.

Voor ’t werk zijn we de laatste maanden serieus op trot geweest om scholen te bezoeken. En dan kom je bijvoorbeeld in LAB Sint-Amands, een glazen bouwwerk in een bosrijke omgeving die in de verte niet doet denken aan een school, maar een campus van pakweg Google of Facebook zou kunnen zijn. Of bij Stamina in Brugge, waar leerlingen geen punten krijgen en ’s middags een overzicht gegeven wordt van welke workshops de leerlingen die namiddag kunnen volgen (maar leerkrachten heel nauw kijken naar het individu of die alles leert wat gekend moet zijn, maar op een ongedwongenere sfeer).

Niet dat ik vind dat elke school zo georganiseerd moet zijn, want niet elke leerling is gebaat bij die aanpak. Maar die diversiteit in scholen vind ik echt om van te smullen. Leve de pedagogische vrijheid!

Maar ik vind die pedagogische vrijheid ook wel een pest. Als uit een onderzoek blijkt dat een populair handboek echt ondermaats scoort, maar ze die niet bij naam mogen noemen – want pedagogische vrijheid en concurrentie op de markt – dan vind ik dat echt flauwekul. We steken geld in het onderwijs zodat onze kinderen goed opgeleid worden, met heel veel vrijheid, maar dat is niet vrijblijvend. Zo moeten ook methodescholen en experimenten nauwgezet opgevolgd en gemeten worden. Als blijkt dat iets goed werkt, dan voer je het verder door, als blijkt dat iets niet werkt, dan moet je het bijspijkeren. Lijkt me de kern van onderwijs, al past het systeem dat niet op zichzelf toe, blijkbaar.

Ikzelf geef geen les meer omdat er in mijn school niet genoeg uren waren voor het volgende schooljaar en ik andere kansen zag. Maar de laatste tijd kriebelt het toch serieus om de touwtjes in handen te nemen en mee na te denken over hoe het anders kan, mag en moet. (En daarom werd ik dus ook bij de Scholierenkoepel, hè.) Eén zo’n ding dat ik nodig zou hebben is een team van leerkrachten die allemaal gemotiveerd zijn om daarnaar op zoek te gaan, iets wat in bovengelinkte scholen een vanzelfsprekendheid was.

Dus aan al die hippe vogels die geloven dat hun pop-up-start-up het volgende goud zal zijn: waarom smijt je je zelfuitgevonden entrepreneurship en hustle niet in het onderwijs? Het is een minstens evenwaardige sprong.